MAARSCHALKERWEERD & ZOON

Amersfoort - RK St. Jozefgesticht

Horssen - NH Kerk / Protestantse Kerk

home >orgeloverzicht

afbeelding 1: het orgel bij Elberste, mogelijk rond 1934

afbeelding 2: situatie 2010

afbeelding 3: situatie 2010

Gezocht

· Fotos van het orgel voor 1934.

Geschiedenis

Het orgel in de neogotische kapel van het RK St. Jozef (ook wel geschreven al St. Joseph of St. Josef) liefdegesticht in de binnenstad van Amersfoort is in 1880 gebouwd en stond mogelijk op een balkon achter in het gebouw. Het instrument behoort tot de kleinste categorie orgels van de firma Maarschalkerweerd & Zoon. Het ontwerp met een chromatische lade en zijkantbespeling is even eenvoudig als volwaardig. De verbinding tussen toets en ventiel geschiedt via een waaiervorm aangebrachte abstracten. Het pedaalklavier dat een omvang van nog geen octaaf heeft, toont dat bij de zusters in 1880 het pedaalspel nauwelijks ontwikkeld was. Hoewel klein van opzet is het instrument groots van klank en een goed voorbeeld hoe de firma Maarschalkerweerd & Zoon een beperkte ruimte van een volwaardig orgel kon voorzien. Het onderhoud komt op en gegeven moment in handen van J.J. Elbertse & Zoon. In 1934 plaatst Flentrop orgelbouw het instrument in nagenoeg ongewijzigde toestand in de NH kerk te Horssen, waarbij het front met twee loze pijpvelden wordt uitgebreid, de frontpijpen worden geverfd en de neogotische details aan voorzijde van de kast worden verwijderd. Dit betreft de lijsten voor en onder frontpijpen, alsmede het briefpaneel in de onderkast. De balgeninstallatie is op een gegeven moment buiten de kast geplaatst.

Dispositie 1880

· Kastontwerp: Maarschalkerweerd & Zoon

· Pedaal C-H: aangehangen

· Manuaal C-f''': Prestant 8 vt, Holpijp 8 vt B/D, Gamba 8 vt, Roerfluit 4 vt

· Koppels: -

· Crescendokast: -

· Speelhulpen: -

· Tractuur: mechanische sleepladen met waaierstekers

· Windvoorziening: één magazijnbalg met één schepbalg; winddruk onbekend

· Bijzonderheden: chromatische lade dwars op het front, aflopend naar voren; Prestant 8 vt vanaf c; c-fis in het front; buitenste twee frontpijpen loos; Holpijp 8 vt geheel van metaal, bas C-H; Gamba 8 vt vanaf c; Roerfluit 4 vt fis''-f''' open

Bronnen

· Bedrijfsarchief firma Maarschalkerweerd & Zoon

· Pluijm Cssr, J.M.; De St. Jozefcongregatie tijdens het gouden jubelfeest (1878-1928); 1928; blz. 37

· Commissie Kerkepad ’81; Nederlands Hervormde Gemeente Horssen en zijn kerkgeschiedenis, 1981; blz. 21

· Gesprek Philip van den Berg met J.B.M. Elbertse, 18 april 1989

· Bezoek Philip van den Berg in 1989 en Bart van Buitenen in 2010

· Afb. 1: Archief Elbertse Orgelmakers

· Afb. 2: Foto: Bart van Buitenen

· Afb. 3: Foto: Bart van Buitenen

eerste versie: 01-10-2005, laatste wijziging: 22-04-2020