MAARSCHALKERWEERD & ZOON

Amsterdam - RK St. Elisabethgesticht

Amsterdam - RK Allerheiligst Sacramentkerk

Hazerswoude-Dorp - RK H. Engelbewaarderskerk

home >orgeloverzicht

afbeelding 1: situatie 1988

afbeelding 2: situatie 1988

afbeelding 3: situatie 1988

afbeelding 4: situatie 1991

Gezocht

· Foto's of tekeningen van het orgel in het St. Elisabethgesticht voor 1969

Geschiedenis

Op 6 juni 1899 sluit Michaël Maarschalkerweerd het contract met de regenten van het St. Elisabethgesticht te Amsterdam voor een nieuw, twee klaviers pneumatisch orgel voor fl. 2.900, ter vervanging van het harmonium. Het orgel wordt in april 1901 voor fl. 3.000 geleverd in een kast het het vaker toegepaste neo-rénaissance ontwerp, dat wordt verbreed met twee zijpanelen. Hierachter bevinden zich de pedaalladen, waardoor er aan de achterzijde van de kast ruimte is voor de lamellen van de crescendokast. Bij de plechtige inwijding bespeelt Jos. A. Verheijen, organist van de Mozes- en Aäronskerk, het instrument. In 1969 wordt het door Admea verplaatst naar de kerk van het Allerheiligst Sacrament in Amsterdam-Noord, waarbij de dispositie wordt gewijzigd. In 1988 blijkt het orgel in een slechte staat van onderhoud en wordt het te koop aangeboden. In 1997/98 wordt de speeltafel geplaatst bij het Laus-koororgel in de RK St. Bonifatiuskerk te Rijswijk. De zijpanelen van het orgelkast worden gebruikt voor het nieuwe Adema orgel (2008) in de NH kerk van Scherpenzeel. Het instrument zelf vindt 1991 al in gewijzigde vorm een plek in de kerk van de Heilige Engelbewaarders in Hazerswoude-Dorp, eveeens door de firma Adema. Het krijgt mechanische sleepladen en de dispositie wordt deel hersteld en deels gewijzigd.

Dispositie 1901

· Kastontwerp: Maarschalkerweerd & Zoon

· Pedaal C-d': Subbas 16 vt, Fluit 8 vt

· Manuaal I C-f''': Prestant 8 vt, Flûte harmonique 8 vt, Aeoline 8 vt, Octaaf 4 vt, Roerfluit 4 vt, Doublet I-II

· Manuaal II C-f''': Holpijp 8 vt, Viola di Gamba 8 vt, Voix célèste 8 vt, Dolcissimo 8 vt, Fluit-dolce 4 vt,

· Koppels: P+I, I+II

· Crescendokast: Manuaal II

· Speelhulpen:

· Tractuur: pneumatische membraamladen

· Windvoorziening: één magazijnbalg (winddruk 110 mm) met één schepbalg en twee réguleurs (winddruk 90 mm)

· Bijzonderheden: Prestant 8 vt: C-D grenen, achter front, Dis-dis' in het front; Flûte harmonique 8 vt: C-H hout, gedekt, c-f metaal, gedekt, fis-h open, rest overblazend; Holpijp 8 vt: C-H hout; Dolcissimo 8 vt: C-H uit Holpijp 8 vt

Dispositie 1969

· Kastontwerp: Maarschalkerweerd & Zoon

· Pedaal C-d': Subbas 16 vt, Trompet 8 vt

· Manuaal I C-f''': Prestant 8 vt, fluit harmoniek 8 vt, Octaaf 4 vt, Nazard 2 ²/₃ vt, Terts 1 ³/₅ vt, Mixtuur III

· Manuaal II C-f''': Holpijp 8 vt, Viola di Gamba 8 vt, Roerfluit 4 vt, Doublette 2 vt

· Koppels: P+I, I+II

· Crescendokast: Manuaal II

· Speelhulpen: -

· Tractuur: pneumatische membraamladen

· Windvoorziening: mogelijk als in 1901

· Bijzonderheden: -

Dispositie 1991

· Kastontwerp: Maarschalkerweerd & Zoon

· Pedaal C-d': Subbas 16 vt

· Manuaal I C-f''': Prestant 8 vt, Fluit harmoniek 8 vt, Octaaf 4 vt, Doublet I-II

· Manuaal II C-f''': Holpijp 8 vt, Viola di Gamba 8 vt, Roerfluit 4 vt, Woudfluit 2 vt, Trompet 8 vt

· Koppels: P+I, P+II, I+II

· Crescendokast: Manuaal II

· Speelhulpen: -

· Tractuur: mechanische sleepladen

· Windvoorziening: magazijnbalg (winddruk 85 mm)

· Bijzonderheden: al het pijpwerk is van Maarschalkerweerd & Zoon, op de Trompet 8 vt na (Adema, Vincentiuskerk Amsterdam, 1921); Doublet I-II: C 2 vt, f 2 ²/₃ vt en 2 vt, twee-voets koor uit het oude Maarschalkerweerd-orgel van 1907 in dezelfde kerk

Bronnen

· Bedrijfsarchief firma Maarschalkerweerd & Zoon

· Dispositieboekje Firma J.J. Elbertse & Zn

· De Tijd, 5 jullie 1901

· Gemeentearchief Amsterdam; r.c. Maagdenhuis, particulier archief no. 488

· Boer, Cor; Orgels in Amsterdam, 1980, blz. 73

· Meischke, R. ; Het R.C. Maagdenhuis en het St. Elisabeth-gesticht; Rijksdienst voor de Monumentenzorg, Zeist / Staatsuitgeverij, Den Haag 1980; p. 252

· Fidom, Dr. Hans (eindred.); Encyclopedie Het historische orgel in Nederland, Deel 14 1902-1910; Amsterdam: Stichting NIvO, 2010

· Bezoek Philip van den Berg, 6 september 1988

· Afb. 1-3: fotograaf: Philip van den Berg

eerste versie: 14-06-2005, laatste wijziging: 29-04-2020